Yoga en maatschappij
Yoga wordt meestal gezien als een individuele studie of activiteit waarbij men zoekt naar ontspanning of persoonlijke ontwikkeling. Natuurlijk kan je de studie van de oefeningen of de yoga in zijn bredere context in dit kader zien, nl. een persoonlijke en bewuste ontwikkeling of een versterking in het bewustzijn of de ontwikkeling van de zelfontplooiing.
Bij nauwkeuriger inzicht drukken de oefeningen niet alleen een persoonlijke ontwikkeling uit. Want een persoonlijke ontwikkeling of zoals dit in de yoga genoemd wordt, een 'ik'-ontwikkeling of 'zelf'-ontwikkeling of 'zelf'-realisatie kan je gerust in een groter geheel plaatsen of moet je eigenlijk in een groter maatschappelijk geheel plaatsen. Want iedere gunstige ontwikkeling die iemand doormaakt biedt gelijktijdig ook mogelijkheden voor de maatschappij in zijn geheel. Als iemand een specifieke capaciteit of kwaliteit eigen kan maken dan heeft dit voor zijn omgeving of voor de vrienden, collega's of de mensen die hij ontmoet een uitwerking.
De yogaoefeningen mag je niet alleen benaderen als oefeningen waarbij men enkel naar een eenzijdige ontspanning streeft. Iedere oefening bezit namelijk een verbinding met een menselijke zielskwaliteit die men door geïnteresseerde uiteenzetting eigen kan maken waardoor dan ook een grotere maatschappelijke ontwikkeling kan ontstaan.
Nemen we misschien drie yogaoefeningen om beter te inzicht te krijgen in hoe een oefening met een specifieke kwaliteit in verbinding staat en waarom dit dan ook een maatschappelijke uitwerking heeft.
De hoofd knie
Nemen we om te beginnen een van de meest actieve yogaoefening die er bestaat, de hoofd knie. Bij deze oefening bevindt de activiteit zich in het midden, meer bepaald ter hoogte van de nieren, om van daaruit de wervelkolom eerst naar boven, vervolgens naar voor te strekken om uiteindelijk het bovenlichaam naar beneden te brengen. De wervelkolom blijft gedurende de ganse tijd van de oefening actief en deze activiteit wordt gedurende de ganse tijd van de oefening bewust en heel actief aangehouden ondanks de fysische, de mentale tegenstand of de merkbare negatieve gevoelens actief. Men wijkt niet terug voor de tegenstand, integendeel men brengt nog een grotere activiteit op, wat betekent dat het bewustzijn deze spanningen opgewassen is.
Deze actieve inzet vanuit het bewustzijn kan je gelijkstellen alsof men in een praktisch werkveld of in een activiteit stapt en de gekozen opgave blijft uitvoeren. Deze uit te voeren opgave kan vanalles zijn, zoals een mentale of lichamelijke opgave of zelfs vriendschappelijke of collegiale relaties,... Men leert bij de hoofd knie deze opgave, taken of inzet uit te voeren en als er spanningen opkomen of een tegenstand merkbaar is trekt men zich niet terug. Men blijft bij de opgave, bij de vriendschap en gaat er actief mee om. Men behoudt de inzet en na verloop van tijd kunnen deze spanningen, die iedere opgave, iedere taak of iedere relatie met zich meebrengt, overwonnen worden. Men leert de eigen gevoelens te overwinnen en leert men zelfvertrouwen te ontwikkelen.
Op die manier ontstaat er een betere verbinding met het werk met de vrienden, collega's en familie. Men weet dat men deze spanningen mits een praktische inzet kan overwinnen door in relatie te blijven met je werk en met je collega's of vrienden. Hierdoor ontstaat er een heel aangename werksfeer en betere sociale verbindingen.
De hoofd knie - pascimottanasana
De halve draaizit
De oprichting is bij deze oefening vanuit de onderrug, meer bepaald vanuit het heiligbeen. De kracht verzamelt zich bij dit onderste gedeelte en van daaruit wordt de wervelkolom ook in het midden en tussen de schouderbladen meer uit zichzelf opgericht. Tijdens de oprichting blijven de schouders, de hals en de nek maar vooral het hoofd vrij van spanningen. Het hoofd neemt bij deze oefening een centrale plaats.
Het hoofd staat natuurlijk voor het denken en dus neemt het denken bij de halve draaizit een centrale plaats in. Men blijft bij deze oefening niet alleen bij een beschouwelijke waarneming van het denken maar men blijft ook voor enkele minuten in een specifieke concentratie tegenover dit denken. Deze mentale concentratie tegenover het denken bevindt zich merkwaardig genoeg niet in het hoofd maar integendeel, de concentratie tegenover de gedachte blijft buiten het lichaam, meer bepaald voor het gelaat of ter hoogte van het voorhoofd.
Door deze geconcentreerde waarneming en activiteit tegenover de gedachten wijken de emotionele bindingen terug en ontstaat er meer vrijheid tegenover van het denken. Men kan daardoor meer in overzicht de opgaven, het werk of de mensen observeren en erover denken. Je kan de collega's of de vrienden met meer mentale klaarheid en met meer inzicht observeren en benaderen. Deze oefening schenkt op deze manier meer structuur in de chaos, een inzicht in de verwarring, en vrijheid in de binding.
De maatschappelijke bijdrage kan je daarin zien dat je de medemensen met meer klaarheid, mentale rust en overzicht benadert. Men benadert elkaar niet vanuit een emotionele binding maar vanuit een mentale vrijheid en vanuit inzichten.
De halve draaizit - ardha matsyendrasana
De kameel
De kameel is een rugwaartsbuigende of eerder een rugwaartse beweging waarbij de wervelkolom vanuit het midden actief opgericht en zelfs gestrekt wordt. Het is niet alleen een naar achter bewegen maar een oprichten en naar achter strekken van de wervelkolom.
Deze beweging is dus een heel actieve beweging en vergt naast een lichamelijke sterkte en lenigheid een grotere denkkracht en gevoelskracht maar ook een versterking van de eigen wil. Deze zielsversterking zorgt er dan ook voor dat je de waarneming met een grotere klaarheid en rust naar buiten, naar de omgeving kan brengen maar dat je ook een rust kan behouden.
Bij deze oefening wordt men zich niet alleen meer bewust van de omgeving, men kan met meer rust maar ook met een grotere openheid in deze omgeving stappen. Men richt zich bewuster en met een grotere openheid naar de medemensen, men kan hun aanspreken, ermee in contact treden en dit zonder angst.
Ook deze eigenschap of zo je wilt, deze zielskwaliteit waarbij men onbevangen maar met een klare waarneming op elkaar leert toestappen of zich kan openen voor elkaar is zeker niet onbelangrijk. Velen houden zich uit angst in om met elkaar te praten, ze durven niet de stap naar elkaar zetten om met op een ongedwongen wijze met elkaar in gesprek te gaan. Hoe beter dit lukt en hoe meer mensen deze stap kunnen en durven zetten hoe gezonder het maatschappelijk weefsel wordt.
